PASLANMAZ ÇELİK STANDARTLARI 

Doğru malzeme seçimi ve kullanımı bir imalat sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli hususların başında gelir. Yanlış malzeme kullanımı, imalat sürecini olumsuz etkileyebileceği gibi; maliyetlerin artmasına, nihai ürün kullanım ömrünün azalmasına ve kullanım giderlerinde artmasınl neden olabilir. Doğru malzeme seçiminde nihai ürünün kullanım şartlarının çok iyi tanımlanması, malzemenin imalat özelliklerini iyi değerlendirilmesi lazımdır. Paslanmaz çelikler çok değişik kalitelerde üretilen malzemelerdir. Bu nedenle malzeme seçiminde sadece mekanik ve kimyasal değerler göz önünde bulundurulmalıdır. Bunun yanında malzemenin boyutları ve yüzey özellikleri gibi unsurlar da dikkate alınmalıdır. Temin fiyatı ucuz olduğu için tercih edilen bir malzeme ilerki kullanımda ciddi boyutta olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Örneğin 316 kalite paslanmaz çelik kullanılması gereken bir yerde tasarrufa yönelerek 304 kalite paslanmaz çelik kullanımı, maliyet açısından bir avantaj sağlıyor gibi görünsede; ürünün kullanım ömrüne olumsuz etki yapması yanında kullanım şartlarına bağlı olarak personel üzerinde yararlanma ve ölümlere neden olabilecek kazalara da yol açabilir. Bu bölümde piyasada en çok kullanılan paslanmaz çelik türlerinin bazılarına ait bilgiler verilmektedir. Ayrıca bu malzemelerin uluslararası geçerliği olan standartlara göre tanımlamalarıda belirtilmiiştir..

AISI 304/304L
TANIMLAMA:
304 kalite dünyada en sık ve çok yönlü kullanılan paslanmaz çeliğidir. Mükemmel şekillenebilme ve kaynak kabiliyeti vardır. 304'ün östenitik yapısı ara tavlama yapmadan derin sıvama yapılabilmesini sağlar, dolayısıyla evye, doğalgaz bacaları ve kulplu tencere gibi derin sıvama gerektiren üretimlerde tercih edilir. Endüstriyel, mimari, ulaşım gibi sektörlerde değişik amaçlarla kullanılır.
304L karbonun daha az olduğu 304 çeşididir. Nikel(Ni) oranı 304'e göre biraz daha yüksektir(bkz alaşım tablosu). Östenitik yapı bu kalitelere mükemmel tokluk sağlar, hatta krojonik sıcaklıklarda bile tokluğunu korur. İşlemesi kısmen zordur, 304L'nin 304'e göre işlenebilmesi daha zordur.
KİMYASAL KOMPOZİSYONU:

Kalite		C	Mn	Si	P	S	Cr	Mo	Ni	N
304	min. max.	- 0.08	- 2.0	- 0.75	- 0.045	- 0.030	18.0 20.0	-	8.0 10.5	- 0.10
304L	min. max.	- 0.030	- 2.0	- 0.75	- 0.045	- 0.030	18.0 20.0	-	8.0 12.0	- 0.10

KOROZYON DAYANIMI:
304 ve 304L normal atmosferik ortamda korozif dayanımı çok iyidir. Asit miktarı mevcut bulunan sıcak ortamlarda, malzemenin içyapısında kılcal çatlak ve çukur oluşturması, sıcaklığı 60°C'nin üstüne çıktığında gerilimden kaynaklanan yarıklar oluşması muhtemeldir.
Standart sıcaklıkta kullanım suyunda 200 mg/L, 60°C'nin üzerinde 150 mg/L mevcut klora dayanıklıdır.
ISI DAYANIMI:
304 aralıklı 870°C'ye çıkan, sürekli olarak 925°C ısı olan ortamlarda iyi oksidasyon dayanımına sahiptir. Ancak ortam sulu ise ve 425-860°C sıcaklık mevcut ise korozyon dayanımı düşer. 304L'nin ise karbonu(C) düşük olduğundan bu ortamlarda karbür çökelmesi oluşmaz.
ISIL İŞLEM (TAVLAMA):
Tavlama işlemi 1010 – 1120°C arasında ısıtıldıktan sonra, hızlıca soğutulur. Karbon (C) düşüklüğü sebebiyle ayrıca ısıl işlemle sertleştirilemez.
KAYNAK:
Bütün kaynak metodlarında mükemmel kabiliyet gösterir, örneğin; elektrod, gazaltı veya tel vs. 304'e en uygun elektrod veya tel kalitesi 308, 304L'nin de 308L'dir. 304 kalite ince kesitlere kaynak uygulandığında kaynak ertesi tavlama gerektirmez, ancak kalın kesitlerde mutlaka uygulanması gerekir. 304L'nin ise kalın kesitlerde de kaynak sonrası tavlama işlemine gerek duyulmaz (örn. 6mm ve üzeri kalınlıklarda).
MEKANİK ÖZELLİKLERİ:

Kalite	Çekme Dayanımı (MPa) min	Akma Dayanımı 0.2% Proof (MPa) min	Uzama (% in 50mm) min	Sertlik
				Rockwell B (HR B) max	Brinell (HB) max
304	515	205	40	92	201
304L	485	170	40	92	201

FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ:

Kalite	Yoğunluk (kg/m3)	Esneklik Katsayısı (GPa)	Isıl genleşme katsayısı (mm/m/°C)			Isıl İletkenlik (W/m.K)		Özgül Isı 0-100°C (J/kg.K)	Elektrik direnci (nW.m)
			0-100°C	0-315°C	0-538°C	at 100°C	at 500°C
304/L	8000	193	17.2	17.8	18.4	16.2	21.5	500	720